Wijktransitie. Gasloos. NOM. Met deze termen opent dagvoorzitter Marcel Brosens Energy-Up, hét evenement over de energietransitie. De drie termen zijn, dankzij het Klimaatakkoord, goed ingeburgerd. Ze horen bij de doelstelling om de opwarming van de aarde terug te dringen of op zijn minst te beperken. In Nederland is de energietransitie daarvan het meest actuele en concrete voorbeeld. Vandaag zijn er maar liefst 350 energieke deelnemers bijeen in de Van Nelle Fabriek in Rotterdam. Thema van de dag: ‘het nieuwe normaal’.
Leen van Dijke, voorzitter van Stroomversnelling, legt tijdens de opening van het event treffend uit wat ‘het nieuwe normaal’ betekent: “Koken op open vuur is zo ouderwets. We gaan van gasfornuis naar glasfornuis. Van onder een dekentje naar de televisie kijken naar televisie kijken in comfortabele en duurzame woningen. Woningen met een energielast van nul. Dat is het nieuwe normaal.”
Vaart in de energietransitie
‘Het nieuwe normaal’ is niet vanzelf normaal geworden. Er is en wordt hard gewerkt aan de energietransitie. Er zijn meer dan 10.000 NOM-woningen, 30-jaars financiering voor VvE’s, aardgasvrije nieuwbouw en talloze duurzame renovatieconcepten gerealiseerd. Kortom: er zit vaart in de energietransitie.
Maar er moet meer vaart bij. Daarom is er vandaag een heuse ‘innovatiemarkt’, waar tien vernieuwende initiatieven de kans krijgen zichzelf te presenteren. En er zijn volop inspiratiesessies, om elkaar bij te praten over nieuwe kansen en uitdagingen. Of dat nu gaat over de impact van warmtenetten (Jeroen Roos), de keuzes (en keuzestress) tijdens de wijkaanpak (Leonie van der Steen), of industrialisatie om te versnellen (Jonathan Reitsma).
Gedoe
Maar hoe creëer je draagvlak voor al die innovaties, kansen en uitdagingen? En hoe zorg je ervoor dat mensen het gewenste gedrag gaan vertonen? Dat legt keynote speaker Gerdien de Vries, universitair docent en psycholoog aan de Technische Universiteit Delft, ons uit tijdens haar presentatie ‘It’s not easy being green’.
“We gingen er lang vanuit dat mensen met de juiste kennis hun houding en gedrag op die kennis afstemmen. Maar dat is niet waar. Gedrag wordt namelijk bepaald door microstressoren. Die brengen voor je in kaart hoeveel ‘gedoe’ het gewenste gedrag je oplevert.” De Vries legt het uit aan de hand van een persoonlijk voorbeeld, waarbij haar werkgever haar en haar collega’s aan de TU stimuleert om met de e-bike naar het werk te gaan.
“Je zou denken dat ik, met al mijn kennis, de auto had verruild voor de e-bike. Maar niets is minder waar. Fietsen leek me niet leuk (want het regent immers vaak in Nederland), de e-bike heeft een negatief imago (is namelijk een fiets voor bejaarden), en bovendien was mijn auto best zuinig (ik rijd niet op diesel). Al deze stressoren zorgden ervoor dat ik mijn geloof aanpaste en, met al mijn groene gedrag, voor de auto heb gekozen. De e-bike was simpelweg teveel gedoe.”
Gelukkig komt De Vries met aanbevelingen om deze psychische barrières weg te nemen. Zo is het bijvoorbeeld belangrijk om de klantreis te begeleiden, informatie simpel en relevant te houden, een handelingsperspectief te bieden, en om je doelgroep te ontzorgen.
Leren van fouten
Een belangrijke (misschien wel de belangrijkste) les van Energy-Up: wees niet bang om fouten te maken. Van Dijke zegt in zijn openingsspeech: “Fouten worden breed uitgemeten in de media. Besef je dat wat er in de krant staat goud waard is. Wij hebben heel veel geleerd van alle fouten die wij en anderen gemaakt hebben. En daar zijn veel lessen van vandaag op gebaseerd. Op dit evenement, maar ook op ons online platform Energielinq.nl, willen we successen en fouten delen. Doe daaraan mee. Dat werkt in je eigen voordeel, en zo versnel je de energietransitie.” In de woorden van dagvoorzitter Brosens: “chop chop, vooruit met de geit!”