Hoe woningen spijtvrij te verduurzamen?

Er zijn veel opties voor het verduurzamen van woningen. Maar welke maatregelen zijn spijtvrij? Drie experts met praktijkervaring deelden hun ervaringen tijdens Energy-Up. Vandaag deel 1: welke stappen zijn beslist aan te raden?

‘Begin bij het eindpunt’

Start niet zomaar met verduurzamen van een woning, maar denk eerst na over wat je wilt bereiken. “Begin bij het eindpunt, en plot deze daarna op de vertreksituatie. Tussen het eindpunt en nu zijn er diverse momenten om maatregelen toe te passen en dus slimme stappen te maken”, zegt Ivo Opstelten, directeur van Stroomversnelling. De organisatie juicht het toe als woningen in één keer naar nul-op-de-meter gaan, maar ‘dit zal zeker niet altijd gebeuren, zeker niet bij particulieren’, aldus Opstelten.

Spijtvrije aanpak

Woningeigenaren willen volgens Opstelten vaak  slechts een deel van hun woning aanpakken. “Denk aan het plaatsen van een dakkapel, voor extra zolderruimte. Als niet ook gekeken wordt naar de impact die het heeft op de mogelijkheden en beperkingen van na-isolatie van het dak als geheel, moet deze wellicht iets later alsnog vervangen worden Dat zorgt voor extra, onnodige kosten.” Opstelten pleit voor een ‘spijtvrije’ aanpak vanuit een stappenplan. Dat vereist een andere aanpak dan veel partijen in de bouwsector gewend zijn. Dit wordt ook wel de ‘slimme stappen-methode’ genoemd.

Wat zit in een slim stappenplan?

Ventilatie

Begin met ventilatie, adviseert Sjoerd Klijn Velderman, mede-eigenaar van componentleverancier Factory Zero. “Ventilatie is vaak een uitgestelde post. Veel woningen hebben alleen een afzuiging in de keuken en badkamer. Dat is bij de gemiddelde corporatiewoning niet anders.” Senior projectmanager Werner Schultink van VolkerWessels NieuwWonen deelt het belang van aandacht voor ventilatie. “Het niet aanpakken van ventilatieproblemen is een gemiste kans. Er zit soms veel vocht in huis. Dat zorgt voor schimmels en muffe lucht.”

Ook Lars Boelen, energieadviseur en bedenker van het Paris Proof Plan, bevestigt het belang van ventilatie. “Ventilatie is vaak de eerste stap.” Klijn Velderman adviseert specifiek balansventilatie.  Schultink: “Ventilatie is zeker van belang, maar bij VolkerWessels NieuwWonen is de eerste stap het aanbrengen van een energiedak, al dan niet met nokverdamper. Dat is een toevoeging voor de warmtepompen in één van de volgende stappen.”

Isoleer dak, daarna gevel

Het isoleren van het dak is een ‘open deur’, zegt Klijn Velderman. Ook voor Schultink is dit een van de eerste maatregelen. “Normaal isoleren we eerst het dak, waarna we er zonnepanelen op leggen. Daarna isoleren we de gevels,” zegt Schultink. Levert het nieuwe dak geen belemmering voor gevelisolatie later? Volgens Schultink vormt het dakoverstek in de meeste gevallen geen belemmering voor de nieuwe gevel. Volgens Klijn Velderman is het voor 20 procent van de woningen wél een probleem. Hij raadt aan dit te ondervangen met triple glas en met warmtepompen die 10 graden hoger zijn ingesteld.

Geef klant inzicht

Wat als een klant kiest voor een halve maatregel, zoals HR++ (dubbel) glas? “Dan moeten we de klant goed voorlichten. Meestal gaat de klant mee in de opties die wij bieden,” zegt Schultink. Volgens hem vergt het extra inspanning om garanties hard te maken, zoals bij het NOM-ready maken van woningen. “Dat vereist meer informatie naar de klant toe. Dat is een hele stap.” Lars Boelen geeft klanten inzicht door maatregelen voor te rekenen. “Uit ervaring weet ik dat het isoleren van een oude vloer beter is dan vloerverwarming. We kunnen dit uitrekenen voor de klant.”

Houd rekening met levensstijl bewoners

Bewoners kunnen het energiegebruik van een woning sterk beïnvloeden, zegt Klijn Velderman. Hij komt bewoners tegen met energieverslindende hobby’s zoals een verwarmd zwembad in de tuin, of een gezin met drie dochters die gewend zijn om lang te douchen. “Dat betekent een hoop extra tapwater. Meet het gebruik van bewoners en neem dit mee in de berekening van het totale energiegebruik. Met maatregelen mikken we op een netto warmtevraag van maximaal 50 kWh per vierkante meter. ” Ook Boelen adviseert om een nulmeting uit te voeren, om het effect van de bewoners op het energiegebruik te kunnen bepalen.

Dit is het eerste deel van het verslag over de sessie ‘Van spijtmaatregelen naar slimme stappen’. Het tweede deel gaat over de te vermijden stappen, oftewel de valkuilen. Dat deel verschijnt volgende week op Energielinq.nl.