De energietransitie in de gebouwde omgeving slaagt alleen als iedereen mee kan doen. Het verduurzamen van woningen moet voor iedereen betaalbaar zijn. Woonlastenneutraliteit is daarbij het uitgangspunt, zo stelt het Klimaatakkoord. Maar daar is nu net grote verwarring over. Wat betekent woonlastenneutraliteit precies?
Over welke lasten hebben we het dan? Is er verschil tussen de benodigde investeringen voor instandhouding (of verbetering) en de verduurzaming van een woning? Op welke manier worden de kosten omgezet naar (maandelijks te betalen) woonlasten? Hoe bepaal je of een bepaalde propositie voor een energetische woning-upgrade woonlastenneutraal is? Hoe zou je dat kunnen toepassen bij toegankelijk maken van verantwoorde financieringsruimte?
Eenduidig en objectief
Stroomversnelling presenteert in de whitepaper ‘Woonlastenbenadering bij financiering verduurzaming woningen’ een eenduidige definitie van woonlastenneutraliteit en een objectieve methodiek om de woonlastenimpact van verduurzamingsproposities te bepalen, zowel bij natuurlijke als niet-natuurlijke renovatiemomenten.
Bij natuurlijke momenten gaat het vaak om noodzakelijke investeringen om verval tegen te gaan, zoals dakpannen vervangen en gevels voegen, of om investeringen ter verbetering van de woonbeleving, zoals een nieuwe keuken of badkamer. Dit natuurlijke moment kan meteen ook benut worden om de energieprestaties van de woning te verbeteren. Jaarlijks worden er de afgelopen jaren gemiddeld in Nederland zo’n 150.000-200.000 woningen gerenoveerd.
Een niet-natuurlijk moment is een moment waarbij een woningeigenaar investeringen moet doen die hij anders op dat moment (nog) niet zou doen, bijvoorbeeld het moment waarop een wijk van het gas afgaat.
Onze berekeningsmethodiek van woonlastenneutraliteit bevat vier elementen:
● Objectief vast te stellen referentiekosten voor instandhouding
● Financieringslasten van gefaseerde dan wel integrale renovatie en verduurzaming
● Energie- en onderhoudskosten vóór en na de (integrale) upgrade
● Eventueel: verrekening van vervroegde (economische) afschrijving van bouw- en installatiedelen die vóór het einde van de technische levensduur worden vervangen (een niet-natuurlijk moment dus).
Aan de hand van deze vier elementen kan worden beoordeeld of een bepaalde propositie voor een energetische woning-upgrade woonlastenneutraal is of niet.
Oplossing voor verantwoorde financieringsruimte
Eén van de belangrijkste factoren die het tempo van de energietransitie in de gebouwde omgeving bepalen, is de betaalbaarheid van investeringen in verduurzaming. Binnen de huidige systematiek die banken toepassen, is een woonlastenneutrale propositie nog niet altijd financierbaar. Daardoor worden de verduurzamingsmogelijkheden niet optimaal benut. Wij pleiten ervoor om de voorgestelde definitie en methodiek ook toe te passen bij de bepaling van een verantwoorde financieringsruimte.
De verduurzaming van een woning heeft impact op het financiële vermogen van de consument om de maandelijkse termijnen voor aflossing en rente te betalen. Voor een verduurzaamde woning zijn de energiekosten immers veel lager. Een eenduidige definitie en berekeningsmethodiek van woonlastenneutraliteit geeft ruimte om verantwoorde financieringsproducten te realiseren, juist voor particuliere woningeigenaren.
Woonlastenneutraal aardgasvrij #hetkanwel
Er bestaat een groot misverstand dat hogere investeringen ook automatisch betekend een negatieve impact op de woonlasten. Uit enkele voorbeelden, doorgerekend met de uitgewerkte berekeningsmethodiek, blijkt dat hogere investeringen juist gunstiger kunnen uitpakken voor de woonlasten. Het woonlastenneutraal van het gas af halen van woningen is in veel gevallen, zo blijkt ook uit de berekeningen, nu al realistisch. Voorwaarde is dan wel dat de ingreep zo dicht mogelijk bij het natuurlijk moment wordt gedaan. Combineren van vraagreductie met duurzame opwekking op de eigen woning maakt de ingreep vaak zelfs winstgevend.
Één voorwaarde blijkt van groot belang bij een gefaseerde aanpak (in stappen naar aardgasvrij): de aanpak moet technisch en economisch spijtvrij zijn (no regret). Uitgangspunt is dat investeringen, bijvoorbeeld dakisolatie, in één keer goed zijn en niet nog eens hoeven worden overgedaan binnen de technische levensduur, met alle extra kosten van dien.
Op deze manier zorgen we ervoor dat elke stap op het gebied van renovatie en verduurzaming aantoonbaar bijdraagt aan een CO2 -neutrale gebouwde omgeving tegen het midden van deze eeuw én dat iedereen mee kan doen.
Download hieronder kosteloos de whitepaper Woonlastenbenadering bij financiering verduurzaming woningen.