NOM een stap verder: slimme aansturing en batterijen voor opslag

BAM plaatste onlangs de eerste batterij in een woning. Binnenkort volgen nog vier woningen. En er komt een wijkbatterij. Deze batterijen, samen met slimme aansturing van de installaties, moeten zorgen voor minder pieken op het elektriciteitsnet in een NOM-wijk. In Europees samenwerkingsverband wordt deze Nul op de Meter innovatie de grens over gebracht.

Nul op de Meter woningen en wijken hebben invloed op de belasting van het elektriciteitsnetwerk. Op sommige momenten, bijvoorbeeld als de zon schijnt wordt er haast geen elektriciteit afgenomen terwijl dat in de donkere dagen juist andersom is. Dit veroorzaakt pieken en dalen op het net. Niet ieder net kan dit goed opvangen en daarom moet het netwerk vaak verzwaard worden, zeker als het verouderd is. En dit kost geld, dat wordt betaald door de consument middels het vastrecht.

Pieken en dalen 

BAM zoekt naar een oplossing om die pieken en dalen zoveel mogelijk uit te vlakken zodat verzwaring niet nodig is en er geen onnodige investeringen worden gedaan. Voor het ontwikkelen van de juiste oplossingen initieerde BAM een Europees innovatieproject: REnnovates. Een samenwerkingsverband met 9 Europese partners uit 5 landen. REnnovates ontwikkelt het NOM-concept van BAM door met een slimme aansturing van de installaties en de inzet van batterijen zodat duurzame energie optimaal wordt benut. Daarnaast wordt dit systeem dusdanig geoptimaliseerd dat pieken en dalen op het elektriciteitsnetwerk voorkomen worden. “Waar Stroomversnelling stopt, gaat REnnovates verder. De focus ligt namelijk niet alleen bij de individuele woning of bij een woningblok maar bij het slim omgaan met energiegebruik in een hele wijk,” zegt Ahmed Assed, productontwikkelaar bij BAM.

Ook onderzoekt REnnovates de NOM-businesscase en worden NOM-pilots opgestart in Spanje en Polen. 

Slimme aansturing en batterijen

We beginnen dicht bij huis. In Heerhugowaard zijn BAM en partners gestart met het intelligenter maken van de NOM-woningen door het toepassen van slimme aansturing van installaties. Slimme aansturing haalt de hoge  pieken uit de stroom elektriciteit die het net opvangt. Dat werkt zo: Een slimme warmtepomp gaat aan de slag wanneer de zon schijnt, overdag dus én hij weet wanneer de bewoners warm water gebruiken. Zo kan de pomp op het juiste moment de juiste hoeveelheid warm water geven. “Slimme aansturing wordt nog interessanter als we de woningen onderling laten samenwerken door een smart grid toe te passen. Soms kan de energievraag van woning x namelijk worden uitgesteld, terwijl bij woning y op dat moment juist energie nodig is,” legt Assad uit. “Een smart grid zorgt ervoor dat de energie daar is waar het nodig is.” Voor verwarming geldt hetzelfde. Een slimme warmtepomp weet welke temperatuur de bewoners prettig vinden en maakt aan de hand hiervan een persoonlijk warmteschema gebaseerd op het gedragspatroon in huis. Zo wordt er geen energie verspild.

Slimme aansturing zorgt dus voor minder hoge pieken en dalen waardoor het net minder belast wordt. Toch zal er nog energie ‘over’ zijn en op andere momenten ‘te weinig’ zijn. Om dit op te vangen, bieden batterijen uitkomst. Door energie, op momenten dat er teveel is, op te vangen in een batterij kan deze gebruikt worden wanneer het nodig is. In een NOM-wijk in Heerhugowaard is de eerste thuisbatterij geplaatst en er volgen er meer. Behalve een thuisbatterij kan ook een wijkbatterij uitkomst bieden. Deze batterij is op dit moment nog in ontwikkeling. 

De grens over

REnnovates brengt het steeds beter werkende NOM-concept, inclusief slimme aansturing en de inzet van batterijen, de grens over naar Polen en Spanje. Hier worden namelijk een aantal NOM-pilots opgestart. Een uitdaging want elk land is anders. In Polen bijvoorbeeld gaat het niet om rijtjeshuizen maar grote woonblokken uit de late jaren ’50 tot jaren ’90 waar maar liefst 25% van de bevolking in woont. In Polen speelt ook het warmtenet een belangrijke rol. 80% van de woningen is hier op aangesloten. Ter vergelijking: in Nederland is dit 10%. 

En waar in Nederland en Polen de woningen vaak eigendom zijn van een woningcorporatie is de woningvoorraad in Spanje juist grotendeels in handen van particulieren. De businesscase pakt door onder meer deze verschillen logischerwijs in ieder land anders uit. De Belgische bank Belfius onderzoekt, samen met de partners, hoe de NOM-businesscase kan worden toegepast per specifieke situatie. Tegelijk onderzoeken zij hoe slimme aansturing en batterijen de businesscase beïnvloeden.

Durf te innoveren!

“Het toepassen van de slimme aansturing is nabije toekomst maar de verre toekomst is interessanter. De uitdaging van REnnovates ligt in het onderzoek doen naar de big picture, namelijk de smart grid technologie. Dit willen we naar een concrete business brengen. En als dat lukt, dan kunnen we meer dan alleen slim omgaan met energie.  Een smart grid kan namelijk worden verbonden aan The Internet of Things waardoor je bijvoorbeeld allerlei handige signalen kan geven aan bewoners. Voorop hierbij staat het comfort en de gezondheid van de bewoners en natuurlijk het duurzaam omgaan met energie. Dit soort innovaties bereiken we alleen door samen te werken en durven te innoveren, ” besluit Ahmed Assad.

Meer over REnnovates lees je op http://rennovates.eu/