De huidige salderingsregeling (je krijgt voor de door zonnepanelen geleverde energie die je aan het net terug levert net zo veel geld terug als je ervoor betaald wanneer je stroom koopt) voor zonnestroom loopt in 2020 af. Het volgende kabinet moet beslissen op welke manier de regeling daarna wordt ingevuld. Stroomversnelling en Milieudefensie zien dit als hét moment om te pleiten voor een regeling die dubbel effectief is. Aan het woord zijn Leen van Dijke, voorzitter Stroomversnelling en Donald Pols, directeur Milieudefensie.
De salderingsregeling voor zonnepanelen kent alleen tevreden klanten. Maar als deze in 2020 toch vervangen moet worden, zorg dan voor een regeling die breder succesvol is. Laat het een stimulans zijn voor een versnelde transitie naar een volledig energieneutraal, fossielvrij en blijvend betaalbaar energiesysteem. En dat betekent: stimuleer niet alleen duurzame opwekking, reduceer ook de vraag naar energie. Wij stellen daarom voor om binnen de regeling een koppeling te maken tussen de hoogte van de terugleververgoeding voor de zonne-energie en de totale energiezuinigheid van een gebouw. Mensen die meer doen dan alleen panelen plaatsen en bijvoorbeeld ook extreem goed isoleren, moeten daarvoor beloond worden. Hier hebben wij drie argumenten voor.
1: Perverse prikkels veroorzaken nieuwe problemen
Een nieuwe regeling moet zo worden ontworpen dat zij de juiste prikkels geeft. De huidige regeling geeft een prikkel om daken snel vol te leggen met zonnepanelen. Deze investering is namelijk op korte termijn (doorgaans zeven jaar) al lonend. De regeling geeft echter geen prikkel om het dak zelf te verbeteren. Daarmee spannen we het paard niet alleen achter de wagen, maar creëren we voor de toekomst een volgend probleem. Want als het dak eenmaal vol ligt met zonnepanelen die tot wel 30 jaar meegaan, ligt het niet voor de hand om het dak tussentijds aan te pakken. Als isolatie later toch nog noodzakelijk wordt (zie ons tweede argument), zijn grote desinvesteringen of bouwkundige problemen het gevolg.
2: Zonder energiebesparing gaan we het zelfs met alle daken vol PV-panelen niet redden
De komende jaren gaan alle woningen en kantoren van het gas af. Een deel van de gebouwde omgeving kan aan een warmtenet worden gekoppeld – dat dan natuurlijk ook met duurzame energie moet worden gevoed. Een groot deel van de woningen wordt echter uiteindelijk geheel elektrisch.
Dit betekent dat de behoefte aan elektrische energie gigantisch gaat stijgen mits de woningen niet heel stevig geïsoleerd worden. De grootste energievraag zit namelijk niet in elektrische apparaten, maar in de behoefte aan verwarming en koeling. Zelfs als we alle daken vol leggen met zonnepanelen, is dit niet genoeg om aan de enorme energiebehoefte van gebouwen te voldoen, en dan hebben we het nog niet eens over de energiebehoefte voor elektrisch transport en industriële processen.
Een volledig duurzaam energiesysteem krijgen we daarom alleen voor elkaar als we de energievraag drastisch verlagen. Waar het in de gebouwde omgeving echt omgaat, is een betere woningschil: isolatie van gevel en dak. Een regeling die de vergoeding voor opwekking op dat dak koppelt aan de kwaliteit van de isolatie van de woning, maakt het extra interessant om te investeren in een betere woningschil. Daarmee gaat de energievraag substantieel omlaag en wordt een volledig duurzaam energiesysteem haalbaar.
3: Investeren in duurzaamheid biedt kansen voor complete verbetering
Als bewoner verwacht je van je woning dat die comfortabel en veilig is, een gezonde leefomgeving biedt en natuurlijk ook op langere termijn betaalbaar blijft om in te wonen. Woningcorporaties kunnen de daken van woningen vol leggen met zonnepanelen, maar doen daarmee niets aan energiebesparing, laat staan aan verbetering van comfort, gezondheid en belevingswaarde van de woning. Een woning die een nieuwe schil (gevel en dak) krijgt, zo mogelijk met zonnepanelen en een warmtepomp, is in de beleving van de bewoner een compleet nieuwe woning: mooier, comfortabeler, duurzaam en betaalbaar. En belangrijk voor de woningcorporatie; hij gaat weer 30 jaar mee.
Goed beschouwd zijn we nog maar net begonnen met de aanleg van zonnepanelen op daken. De pioniersfase is voorbij, het wordt tijd voor de mainstream-aanpak. Laten we het vanaf 2020 in één keer goed doen. Dus geen halve, maar integrale oplossingen.