Verenigingen van Eigenaren (VvE’s) kunnen vanaf begin dit jaar grotere stappen zetten in de verduurzaming van appartementencomplexen dankzij verruiming van de financieringsopties door de Rijksoverheid. Voor de langere termijn moeten banken kennis en ervaring opdoen met de financiering vanuit het Nationaal Energiebespaarfonds (NEF).
Dat concludeert het Nederlands Investerings Agentschap (NIA) in een rapport. Het NIA gaat op in het investeringsvehikel Invest-NL zodra Invest-NL wordt opgericht. Dit zal naar verwachting binnenkort gebeuren; de Tweede Kamer en de Europese Commissie hebben inmiddels groen licht gegeven voor de oprichting van Invest-NL. Beoogd bestuursvoorzitter van Invest-NL is Wouter Bos. Hij verwacht dat Invest-NL een belangrijke rol zal vervullen bij het financieren van duurzaamheid en innovatie.
Aan het rapport hebben drie medewerkers van respectievelijk Segon, Stroomversnelling en Eeyoo een belangrijke bijdrage geleverd, meldt Wouter Bos. De medewerkers waren elk afzonderlijk betrokken bij een van de drie koplopers onder de VvE’s die een bijna-energieneutrale renovatie hebben gerealiseerd. “Dankbaar is gebruik gemaakt van hun inzet, expertise en ervaringen,” meldt Wouter Bos voorin het rapport.
Oplossing voor knelpunt
Het rapport draagt een oplossing aan voor het gemis aan langlopende leningen voor VvE’s. Banken willen hun vingers hieraan niet branden. Dit is volgens Bos een belangrijk knelpunt voor energiebesparende renovaties van VvE-complexen. Het rapport stelt een manier voor om de financiering aan VvE’s te ontwikkelen tot een volwassen markt. Invest-NL moet hierin de regie pakken, zo vinden het ministerie van Binnenlandse Zaken, diverse provincies en gemeenten.
Begin dit jaar werd bekend dat de het Nationaal Energiebespaarfonds (NEF) groeit naar 600 miljoen euro. Hiermee volgt de overheid het advies uit het rapport op. Met de uitbreiding van het fonds is het nu mogelijk voor VvE’s om lening met een langere looptijd van 30 jaar af te sluiten. Daarnaast worden op verzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken nieuwe financieringsproducten ontwikkeld. Het ministerie heeft hiervoor 40 miljoen euro beschikbaar gesteld.
Voldoende lucht
“De nieuwe fondsomvang geeft voorlopig voldoende lucht,” meldt het NIA. Het Energiebespaarfonds kan volgens het NIA met risicodragend kapitaal van Invest-NL in 2020 uitgebreid worden tot 1 miljard euro aan uitstaande leningen. Het agentschap verwacht met het gegroeide fonds meer ervaring op te doen met financiering van VvE’s en meer zicht te krijgen op de daadwerkelijke risico’s van renovaties in de eerste jaren. Dat zijn volgens het NIA ook de belangrijkste jaren.
De aangedragen oplossing voor de financiering van VvE’s is ook geland in het klimaatakkoord, meldt Wouter Bos. “We zetten ons graag in om de oplossing die in dit rapport voorgesteld wordt tot een succes te maken, het gebruik van de gesuggereerde faciliteiten op de voet te volgen en de hier voorgestelde aanpak daar waar mogelijk te verbeteren en op te schalen.”
Forse investeringsopgave
De investeringsopgave is groot. In Nederland zijn circa 1,2 miljoen appartementen in beheer van VvE’s. Veel VvE’s hebben al energiebesparende maatregelen genomen, door muren en ramen te isoleren en/of door zonnepanelen te plaatsen. Daarvoor hebben VvE’s gebruik gemaakt van subsidies en leningen. Hierdoor kunnen ze het energielabel van hun appartementen verbeteren.
Steeds meer VvE’s willen niet volstaan met één of enkele labelstappen, maar hebben verdergaande ambities, bijvoorbeeld doordat grootschalig onderhoud of renovatie aan de orde is. Het is dan kostenefficiënter om meteen de stap te zetten naar een Nul op de Meter (NOM-)renovatie, NOM-Ready of Bijna Energie Neutraal Gebouw (BENG-renovatie). Hoe slechter het energielabel, hoe meer energiewinst er behaald kan worden en hoe kostenefficiënter dat doorgaans is.
Voldoende draagvlak
Een besluit tot zo’n integrale verduurzaming is niet zomaar genomen bij VvE’s, meldt het NIA. “Er moet voldoende draagvlak zijn onder eigenaar-bewoners van het appartementencomplex. Men zal willen weten waar men aan toe is, niet alleen wat betreft de organisatie, uitvoering en prestaties, maar ook wat betreft de betaalbaarheid.” Het is soms lastig om de woonlasten gelijk te houden, zeker als het complex naast verduurzaamd ook anderszins opgeknapt moet worden.
VvE’s kunnen voor de financiering leningen aangaan via het Nationale Energiebespaarfonds of lokale duurzaamheidsleningen aantrekken. Deze hadden een maximale looptijd van 15 jaar, maar dat is nu 30 jaar geworden. In Assen, Apeldoorn en Leusden zijn NOM(-Ready) renovaties met langjarige financiering tot stand gebracht met garanties of leningen van gemeenten. Dat is echter geen schaalbare oplossing, meldt het NIA.
Waarborgfonds
De uitbreiding van het Energiebespaarfonds is volgens het NIA een tussenoplossing gezien de vergaande betrokkenheid van de overheid. Voor de opschaling en de transitie naar financiering vanuit de markt stelt ze een waarborgfonds voor als structurele oplossing. Over de opzet van het waarborgfonds zijn verkennende gesprekken gevoerd met o.a. het Waarborgfonds Eigen Woning.
Het NIA stelt ook voor dat het Nationaal Energiebespaarfonds data verzamelt en deelt, en dat banken meelopen met het NEF. Hierdoor krijgen banken meer kennis over VvE-financiering. Om meer zekerheid te bieden kan het waarborgfonds gevoed worden met premies. Het waarborgfonds kan volgens het NIA ‘comfort’ bieden aan banken, onder meer bij het afdekken van risico’s.
Lees ook:
Helft geldvertrekkers frustreert energiebesparing nog steeds (Eigen Huis)
@Energielinq, 6-aug-19