Bouwers positief over gedragscode natuurinclusief renoveren

Woningcorporaties zijn volop bezig hun woningbezit te verduurzamen, met het oog op de energietransitie. Als daarbij beschermde dier- of plantsoorten in het gedrang komen, krijgen corporaties en bouwers met de Wet natuurbescherming (Wnb) te maken. Bij NOM Keur-projecten mag de gedragscode Natuurinclusief Renoveren worden toegepast. Het voortraject van deze projecten wordt daardoor eenvoudiger, sneller en voorspelbaarder, merken bouwers.

In renovatieprojecten hebben bouwers vaak te maken met huismussen en gierzwaluwen, want die nestelen in gebouwen. Ook vleermuizen bewonen vaak gebouwen, waar zij graag spouwmuren en plekken onder dakpannen als hun onderkomen kiezen. Om deze beschermde diersoorten te ontzien, is bij renovaties ecologisch onderzoek in het projectgebied vereist. “Dat onderzoek kan een jaar lang duren. Vleermuizen bijvoorbeeld gebruiken gedurende het jaar meerdere verblijfplaatsen voor verschillende functies. Het onderzoek moet daarom gespreid over de seizoenen plaatsvinden”, vertelt Wanda van Enst, programmamanager Koppelkansen bij Stroomversnelling. Worden er beschermde soorten aangetroffen, dan moet er bij de provincie een plan worden ingediend om negatieve effecten zoveel mogelijk te voorkomen of eventueel te compenseren.  Hierop volgt een vergunningsprocedure die 26 weken kan duren. “In totaal kan je anderhalf tot twee jaar met het voortraject bezig zijn voordat je kunt bouwen”, aldus Van Enst.

Compenseren

Deze langdurige procedure botst met het tempo waarin Nederland zijn woningen op grote schaal wil verduurzamen. Twee jaar geleden ondertekende minister Schouten van LNV daarom de gedragscode Natuurinclusief Renoveren, die in samenwerking tussen bouwers, natuurorganisaties en de Rijksoverheid tot stand kwam. De code versnelt de ontheffingsprocedure voor bouwers met het NOM Keur en mag worden gebruikt bij NOM Keur-renovaties. “De werkwijze uit de gedragscode is gebaseerd op overcompensatie”, vertelt Van Enst. “Dit betekent dat er – onafhankelijk van aanwezigheid van beschermde soorten – nestkasten voor de huismus, gierzwaluw en vleermuis worden opgenomen in de NOM renovaties. Door er vanuit te gaan dat soorten altijd aanwezig kunnen zijn en deze nestplaatsen standaard te compenseren, kan het ecologisch vooronderzoek tot een quick scan beperkt blijven.” 

Snelheid

Binnenkort is de gedragscode twee jaar in gebruik; hij werd daarom geëvalueerd door het kennisplatform Natuurinclusief Renoveren. Doel was om de positieve punten en de leerpunten te inventariseren. Van Enst: “Hieruit blijkt onder meer dat bouwers positief zijn over de snelheid in het proces. Zij kunnen snel starten met projecten en merken dat het proces veel meer voorspelbaar is. Er is daarbij duidelijkheid over de te nemen maatregelen: elk project krijgt passende voorzieningen, goedgekeurd door experts. Voor vogels worden nestkasten in de goten en het dakoverstek opgenomen, vleermuizen krijgen een verblijfplaats in de kopgevels. De aangesloten soortenorganisateis zien dat bouwers het als normaal zijn gaan beschouwen om natuurinclusieve maatregelen toe te passen. Mooi om te zien!”  

Weerstand

Toch blijft de gedragscode op weerstand vanuit soortenbeschermers stuiten. Volgens de Stichtingen Ecologisch Vleermuis Onderzoek Nederland en Huismus Bescherming Nederland waarborgt de gedragscode onvoldoende de verplichte bescherming van vleermuizen en de huismus. De bezwaren van beide organisaties werden ongegrond verklaard. De rechtbank onderschreef het standpunt dat met het beperken van klimaatverandering een groot openbaar belang is gediend, dat óók in het belang is van de bescherming van flora en fauna, en dat bijdraagt aan de volksgezondheid. De rechtbank achtte daarbij doorslaggevend dat de gestandaardiseerde NOM Keur aanpak tot gevolg heeft dat de woningvoorraad sneller gerenoveerd kan worden en dat dit een significante reductie in CO2-uitstoot en een verbeterde luchtkwaliteit oplevert. Dit heeft echter niet kunnen voorkomen dat beide organisaties in hoger beroep zijn gegaan.

Samen aan oplossingen werken

Ruimte voor verbetering is er altijd, zegt Van Enst. “Maar de positieve ervaringen hebben de overhand. De gedragscode staat voor twee principes: de beschermde natuurwaarden moeten behartigd worden, maar er dient ook versnelling in de verduurzaming van de gebouwde omgeving te komen. De gedragscode biedt een werkwijze waarin beide belangen verenigd worden. We zien nog steeds een wrijving tussen ecologische belangen en bouwbelangen: die strijd is nog niet gestreden. Maar tegelijk zien we zowel bij bouwers als bij soortenbeschermers draagvlak om samen aan oplossingen te werken.”

Gedragscode natuurinlcusief renoveren downloaden.

Download hieronder de oplegger ‘Gedragscode natuurinclusief renoveren, bestemd voor projecten met het NOM Keur’. Voor een goede uitvoering van de gedragscode is het nodig om ook het document ‘Toepassing en spelregels gedragscode natuurinclusief renoveren’ te raadplegen.

Foto: de foto bij dit artikel is gemaakt door XJochemx.nl en is bewerkt en gebruikt onder deze creative commons licentievoorwaarden.