Een vergoeding waarmee omwonenden van windmolen hun woning kunnen verduurzamen. Een mobiel energiepunt dat bezoekers laat zien hoe zij hun huis energiezuinig kunnen maken. En een proefproject met gebouwgebonden financiering, waarmee huiseigenaren een bedrag kunnen lenen om hun woning te verduurzamen. De gemeente Breda, die lid is geworden van Stroomversnelling, timmert flink aan de weg in de energietransitie. Een interview met wethouder Greetje Bos (portefeuillehouder energietransitie).
Greetje Bos: “Ik kwam Stroomversnelling-voorzitter Leen van Dijke tegen tijdens een bijeenkomst in het land over duurzaamheid. Dat was nog in het pré-coronatijdperk. Leen wees mij er fijntjes op dat we als gemeente nog geen lid waren. Nu wegen wij in Breda altijd de kosten en batengoed tegen elkaar af, ook van zo’n lidmaatschap. Ik vind het een goede zaak om als Breda lid te worden van een platform om de energietransitie in een stroomversnelling te krijgen. Met elkaar moet je dat doen.”
Windmolens plaatsen
Bos: “We zijn denk ik net als heel veel andere gemeenten al ver met onze Regionale Energiestrategie (RES) waarin staat wat we duurzaam moeten gaan opwekken. Daarbij hebben we ontdekt dat we als regio al grote stappen aan het zetten zijn en dat er concreet al veel in de pijpleiding zit. Zo zijn we onderdeel van Windenergie A16. Brabant zorgt in 2020 voor 470,5 MW aan windenergie. De regio West Brabant draagt hieraan bij door 28 windmolens te plaatsen in een zone van 1 kilometer aan weerszijden van de A16.
Helaas is het onvermijdelijk dat direct omwonenden hinder gaan ondervinden van het geluid en de slagschaduw van de windmolens. Er komt daarom een fonds – de Burenregeling – voor de buren van de windmolens. De Burenregeling is een vergoeding om je eigen woning te verduurzamen. Bijvoorbeeld met extra isolatie, (drie)dubbel glas, zonnepanelen of een warmtepomp. Deze maatregelen geven extra wooncomfort en zorgen voor een besparing op de energierekening. De ontwikkelaars van de windmolens betalen jaarlijks € 0,50 per MWh opgewekte stroom om de Burenregeling mee te financieren. Het totale bedrag wordt verdeeld onder de directe buren, zodat iedereen gelijk behandeld wordt en ieder evenveel ontvangt. Het precieze bedrag is afhankelijk van de jaarlijkse productie van de molens, maar bedraagt naar schatting € 1.100 per woning, per jaar.”
Mobiel energiepunt
“Hoe bereik je op een goede manier al je inwoners? Dat doen we op onze eigen manier. Een voorbeeld daarvan is ons mobiele energiepunt. Daarmee sluiten we aan op de Tiny House-beweging die vanuit de VS is overgewaaid en ook hier in opkomst is. Mensen maken dan een bewust keuze voor een klein en zo duurzaam mogelijk huis waar zij toch goed kunnen wonen. Ons mobiele energiepunt is ook zo’n Tiny House. Het staat op wielen en wordt getrokken door een elektrische auto, die zijn energie krijgt van zonnepanelen op het dak.
Ons mobiele energiepunt staat regelmatig op verschillende plekken in de stad en laat daar zien wat mensen kunnen doen om hun huis te verduurzamen. Die aanpak werkt: voorheen hadden we een vast energiepunt, dankzij onze Tiny House hebben we het aantal bezoekers met honderd procent zien toenemen. Daaruit blijkt dat de energietransitie ook in Breda een marketing-vraagstuk is. Je moet je verhaal zodanig brengen dat mensen er kennis van willen nemen. In de vorm kun je sturen.”
Pilot met gebouwgebonden financiering
“Daarnaast is Breda proefgemeente voor de wet gebouwgebonden financiering. Deze nieuwe wet gaat uit van een lening gekoppeld aan een woning, waarbij de maandlasten voor verduurzaming niet hoger mogen zijn dan de gehaalde energiebesparing. We stellen daarom één miljoen euro beschikbaar voor de pilot ‘woningabonnement’. Huizenbezitters kunnen een bedrag lenen om hun woning te verduurzamen. Met de besparing op de energierekening kan de lening worden terugbetaald.
Bij de ene woning zal dat makkelijk lukken dan bij de andere, het wordt dus echt maatwerk waarvoor rekenmethodes nodig zijn. Ik vernam dat Stroomversnelling inmiddels een concept-rekenmodel heeft dat rekening houdt met woonlastenneutraliteit. Dat is goed om te horen, want dit zijn zaken die steeds pregnanter gaan worden. Die modellen zullen we steeds mee nodig gaan hebben, daar moeten we met zijn allen hard aan werken.”
Pareltjes van voorbeelden
“Ondertussen zijn we druk bezig met de wijkgerichte aanpak. Eind 2021 moeten we onze transitievisie opleveren. We zijn een gemeente waar al een warmtenet is. Dat plaatst ons voor andere vragen dan gemeenten die nog geen warmtenet hebben. Hoe verhouden uitbreidingsvragen zich bijvoorbeeld tot onze transitievisie waaraan nog wordt gewerkt? Ik denk dat gemeenten veel behoefte hebben aan best practices rondom warmtenetten.
Hoe gaan we met die netten om, en met onze regio-rol? En hoe kunnen we bewoners op de best mogelijke manier laten participeren in grootschalige opwek? Ik ben altijd op zoek naar pareltjes van voorbeelden die kunnen inspireren. Ik hoop die ook binnen Stroomversnelling te vinden. En natuurlijk brengen we als Breda graag onze kennis en ervaring van onze energietransitie in. Ik vind het mooi we meedoen en dat alle betrokkenen elkaar ook in deze tijden weten te vinden om de energietransitie te versnellen.”