Volgens Radar zijn veel consumenten ontevreden over hun warmtepomp. Veel problemen zijn echter te voorkomen door gebruik te maken van de slimme stappen-aanpak, schrijft Felix van Gemen.
De warmtepomp was weer volop in het nieuws na de uitzending van het TV-programma Radar. Verschillende deskundigen en belanghebbenden lieten van zich horen. Lag het aan de installateur? Was deze niet goed opgeleid? Of was er een verkeerd advies gegeven? En misschien, ligt het wel aan de klant zelf? Deze reflex zien we steeds vaker. Er gaat iets mis. Een bewoner heeft een klacht die niet wordt opgelost. En uiteindelijk escaleert het in de media als een soort ultieme poging om gehoord te worden en zaken in beweging te krijgen.
Fouten snel herstellen
Kan dat nou niet anders? In een energietransitie zou dat wel moeten. Want fouten maken hoort erbij. Maar snel fouten herstellen ook. Dus in plaats van het besteden van tijd aan de schuldvraag, zou zo snel mogelijk moeten worden ontdekt wat er aan de hand is en wie over de kennis en kunde beschikt om het op te lossen. Maar al te vaak is dat niet ‘de schuldige’. Dit is een van de redenen waarom die zoektocht ook zo traag tot resultaat lijkt. En natuurlijk is het belangrijk te ontdekken wie er een fout gemaakt heeft en wie verantwoordelijk is. Want alleen dan kunnen we blijven leren en verbeteren. Maar graag wel nadát de klant geholpen is.
Prestatie-eisen
Wat het ‘leren’ van projecten erg kan helpen is door te werken met meetbare functionele prestatie-eisen. En dit zelfs al voordat het ontwerpen begint. Dat zou in het geval van een klant die vraagt “ik wil mijn gasketel vervangen door een warmtepomp” als volgt kunnen werken. In het adviestraject (van de installateur of een onafhankelijke adviseur) zou de wens om gasvrij te zijn van de bewoners als volgt vertaald kunnen worden:
– gasverbruik = 0 m3
– stroomverbruik verwarming = 3.000 kWh
– stroomverbruik tapwater = 1.000 kWh
– haalbare temperatuur in verblijfskamer 21 graden (buiten -10)
– haalbare temperatuur in slaapkamer 19 graden
– haalbare temperatuur in badkamer 23 graden
– geluidseis warmtepomp binnen en buiten de woning
Rekenen aan ontwerp
En dan kunnen we gaan ontwerpen, uiteraard de context van de woning in ogenschouw nemende. En als we gaan ontwerpen betekent dat ook rekenen aan je ontwerp. Dat is nodig. Want je wil immers ook de kwaliteit van je ontwerp borgen. Het rekenen is niet veel anders dan gebruik maken van de voorspelbaarheid van natuurwetten. Mensen zijn voor de gek te houden, de natuur niet.
Plan van integrale aanpak
Op het moment dat je dit had gedaan met de woning die in Radar voorbij kwam, kom je erachter dat een integrale aanpak noodzakelijk is om te komen tot grip op je prestaties. Dus gaat het erom: maak een plan. Want de relatie met laagtemperatuur-verwarming van een warmtepomp en isolatie, ventilatie, kierdichting en het afgiftesysteem is evident. Pas dan kun je echt de kwaliteit van een ontwerp borgen om daarmee invulling te geven aan prestaties en bij te dragen aan het slimmer maken van je eerste stap!
Zomercomfort
Ook de mutatie van aardgas naar warmtepomp kan een mooi moment zijn om goed na te denken over zomercomfort. Daar ligt synergie. Want het zal de eerste woning niet zijn die in een later stadium airco aan de muur krijgt, nadat er al veel kosten zijn gemaakt om te investeren in de isolatie en de warmtepomp. Ook daarom: maak een plan!
Slimme stappen
Om een lang verhaal kort te maken: het aanschaffen van een warmtepomp en dan overgaan op lage temperatuur-verwarming leidt vaak tot spijt als je niet over de rest nadenkt. Mijn advies is bekend: start with the end in mind!