Het Sociaal en Cultureel Planbureau onderzocht waarom huizenbezitters wachten met aardgasvrij wonen. Woningeigenaren leggen zich neer bij het besluit om van het aardgas af te gaan, maar slechts enkelingen willen daar zelf iets voor doen. Het SCP beschrijft de redenen in een rapport.
In het rapport ‘Onder de pannen zonder gas?’ heeft het SCP verkend hoe huisbezitters aankijken tegen de transitie naar aardgasvrij wonen. Via focusgroepen werd gesproken met in totaal 32 huiseigenaren. Een deel van de huiseigenaren woont in de ‘proeftuinen aardgasvrij’. Dat zijn wijken die zijn aangewezen om als eersten van het aardgas af te gaan.
Conclusies
Het SCP concludeert het volgende:
- Het draagvlak voor aardgasvrij wonen lijkt beperkt: huiseigenaren leggen zich grotendeels neer bij het kabinetsbesluit, maar tonen weinig bereidheid daar zelf iets voor te doen. Dat komt door verwachtingen over voortschrijdende techniek, zorgen over betaalbaarheid en effectiviteit van maatregelen en onzekerheid over beleid. Een groot deel van de huiseigenaren neemt hierdoor een afwachtende houding aan.
- Er zijn zorgen over de betaalbaarheid van alternatieven voor aardgas; deze zijn gerelateerd aan zorgen over de effectiviteit van alternatieve warmtebronnen, het verlies aan controle en onzekerheid over toekomstige ontwikkelingen.
- Er is een brede behoefte aan transparantie en duidelijkheid over beleid, mogelijke alternatieven voor aardgas en over het proces.
- Huiseigenaren willen controle behouden over hun eigen situatie. Tegelijkertijd zien velen wel iets in een collectieve aanpak, waarbij kennis, kunde en kosten kunnen worden gedeeld.
Actiebereidheid huiseigenaren
Het is nog de vraag of woningeigenaren in de toekomst voldoende actiebereid zijn om hun woningen zelf aardgasvrij te maken. “Huiseigenaren zien het belang van de achterliggende doelen wel, maar zijn het niet altijd eens met de gemaakte keuzes over de maatregelen. Ook is er wantrouwen of de huidige plannen zullen worden uitgevoerd en beloftes en nagekomen zullen worden,” meldt het SCP.
Niet iedereen is enthousiast
Niet iedereen is even enthousiast om meteen aan de slag te gaan om hun woning aardgasvrij te maken. Enkele huiseigenaren zijn wel bezig geweest met verduurzaming bijvoorbeeld in de situatie dat de cv-ketel vervangen moest worden. Dat zijn heel concrete aanleidingen. Sommige huiseigenaren voelen zich weinig betrokken, wat gepaard gaat ‘met een zekere gelatenheid’, zo schrijft het SCP.
Huiseigenaren leggen bal bij overheid
Huiseigenaren maken zich zorgen over de kosten en de onzekerheid die de transitie met zich meebrengt. Ze vragen zich af of alternatieve warmtebronnen effectief genoeg zijn, en of ze voldoende controle hebben over hun energievoorziening in de woning. Velen zien een collectieve aanpak wel zitten, om zo kennis en kosten te delen. Ze zien een belangrijke rol weggelegd voor de overheid, om de overgang goed georganiseerd te laten verlopen, aldus het SCP.
Rapport
Download het SCP-rapport Onder de pannen zonder gas? Woningeigenaren en hun afwegingen voor aardgasvrije alternatieven
Foto: Dakisolatie bij renovatie naar nul-op-de-meter woningen aan de Vincent van Goghstraat in Vlijmen (foto Frans Hanswijk @Stroomversnelling)