Bij de energietransitie ligt de focus op een duurzamer energiesysteem, maar de transitie biedt ook kansen om wijken mooier en bestendiger te maken. Dat zegt Wanda van Enst van Stroomversnelling in een sessie over een integrale wijkaanpak op Energy-Up.
Wanda van Enst werkt sinds 2018 bij Stroomversnelling als programmamanager voor het programma Koppelkansen. Dit programma richt zich op het realiseren van kansen en het wegnemen van knelpunten bij het verduurzamen van bestaande woningen en wijken. In het programma zijn al diverse stappen gezet. Zo is de gedragscode Natuurinclusief Renoveren ontwikkeld. Deze gedragscode zorgt ervoor dat projecten met het NOM-keur geen ontheffing nodig hebben van de Wet natuurbescherming, waardoor renovatieprojecten sneller kunnen starten zonder dat flora en fauna in het geding zijn.
Ruimtelijke kwaliteit
Ook op het gebied van welstand is het programma Koppelkansen actief, zegt Van Enst. Er is een themablad Ruimtelijke Kwaliteit ontwikkeld voor gemeenten om processen rondom welstand bij NOM-projecten te verbeteren. Ook is er gewerkt aan het combineren van nul-op-de-meter (NOM) met langer thuis wonen en klimaatadaptatie. “Maar we zien nog meer koppelkansen,” zegt Van Enst. “We zijn een project gestart om processen rondom asbestsanering te versimpelen. Daarnaast onderzoeken we kansen en knelpunten om bij NOM-renovaties circulaire materialen te gebruiken.”
Flora en fauna borgen
“Deze vraagstukken worden niet zo makkelijk geassocieerd met de energietransitie, maar het is wel belangrijk om zaken als flora en fauna te borgen,” zegt Van Enst. Ze geeft als voorbeeld de renovatie van woningen naar nul-op-de-meter. Hierbij blijft de goed-geïsoleerde schil ruimte bieden aan vogels en vleermuizen. Als de schil volledig dicht zou zijn verdwijnt een belangrijk deel van de ‘habitat’, het natuurlijk leefgebied van dieren. Dat willen we voorkomen, zegt Van Enst. Daarom zitten er in de schil van een NOM-woning uitsparingen voor vogels en vleermuizen.
Fijne wijk om te wonen
Het gaat er volgens Van Enst om NOM-renovaties uit te voeren met oog voor mens, dier en plant. “Dat betekent dat de renovaties gebeuren op een natuurlijk moment, met aandacht voor andere onderwerpen, zoals de natuur, met als resultaat een fijne wijk om te wonen.” Ze verdedigt de stelling dat de energietransitie een middel vormt om fijne wijken en woningen te realiseren. “Dan gaat het om andere waarden dan de isolatiegraad van een gevel. Denk aan de transformatorhuisjes voor het elektriciteitsnet. Worden dat lelijke blokkendozen of krijgen ze nog een andere functie?”.
Integrale wijkaanpak
Het viel Van Enst op dat het bij de onderhandelingen over het Klimaatakkoord vooral ging om de verandering van het energiesysteem. “Het ging vooral over cijfers, kosten en het ambitieniveau. Daardoor verdwenen aspecten zoals fijn leven en wonen naar de achtergrond,” zegt Van Enst. Ze verzorgt met architect Thijs van Spaandonk van Bright een sessie over de integrale wijkaanpak op Energy-Up. “Doel van onze sessie is om de dimensie van natuur en omgeving terug te brengen. Dit biedt een kans om na te denken over de impact van de energietransitie op onze leefomgeving.”
Wanda van Enst houdt op Energy-Up een sessie over de integrale wijkaanpak.