Bepalend voor het succes van de businesscase Nul op de Meter is de energieprestatievergoeding (EPV). Op 1 september 2016 trad de wet voor de EPV in werking. Deze wet zorgt ervoor dat bouwers en corporaties de zekerheid hebben dat zij een sluitende businesscase hebben en dat de woningen beschikbaar blijven als sociale huurwoningen, een voorwaarde voor schaalvergroting van Nul op de Meter-renovaties.
De Energieprestatievergoeding: hoe zit het ook alweer?
De Energieprestatievergoeding wordt door de woningcorporatie gevraagd aan hun huurders die een Nul op de Meter renovatie hebben gekregen. Daar krijgen de bewoners een gegarandeerde prestatie op energie en binnenklimaat van hun woning voor terug. Er gelden wettelijke richtlijnen voor de vergoeding die met de huurder mag worden afgesproken. Hoe beter de woning is geïsoleerd, hoe minder energie deze hoeft op te wekken, hoe hoger de EPV mag zijn. Het maximumbedrag per vierkante meter (gebruikersoppervlakte) is in een algemene maatregel van bestuur (AMvB) vastgesteld en bedraagt 1,40 euro per vierkante meter per maand voor de best geïsoleerde woning (niet gekoppeld aan een warmtenet). De Nul op de Meter-woningen die Stroomversnelling oplevert, vallen binnen deze categorie.
De Energieprestatievergoeding inzetten
Een aantal woningcorporaties binnen Stroomversnelling heeft de EPV, of iets soortgelijks, al ingezet in hun eerste Nul op de Meter projecten zoals Woonwaard in Heerhugowaard. Woonwaard was de eerste die de EPV tot uitvoer bracht. Woonkwartier gáát de EPV inzetten. In eerste instantie wilde Woonkwartier dit doen in Willemstad, een bijzonder project want het betreft hier een oude vestingstad. Dat betekent hele smalle straatjes. Na berekening blijkt dat Nul op de Meter hier nu niet haalbaar is. Het is vooralsnog een innovatie-uitdaging want als het in Willemstad lukt, kan het concept in elke vestingstad worden toegepast! Woonkwartier heeft nu een ander blok met woningen op het oog en is hier over in gesprek met de aanbieder. Beide corporaties, Woonkwartier en Woonwaard, zetten de EPV op een andere manier in.
De EPV kan ingezet op twee manieren:
1. Het bedrag wordt per huishouden bekeken en berekend. Zo betaalt niemand meer dan voorheen, woonlasten blijven voor iedereen gelijk.
2: Alle bewoners betalen hetzelfde bedrag, max. 1,40 euro p m2 wat bijvoorbeeld neerkomt op een vaste bundel van 150 euro per maand.
Stroomversnelling adviseert de eerste methode, omdat zo inderdaad de maandelijkse woonlasten gelijk blijven voor alle bewoners, een enkele uitzondering nagelaten. Wij vroegen twee woningcorporaties waarom zij gekozen hebben voor respectievelijk manier 1 of 2.
55 woningen naar Nul op de Meter in Heerhugowaard
Marnette Vroegop, destijds conceptontwikkelaar bij Woonwaard: “Wij wilden dat iedereen de overstap kon maken naar Nul op de Meter en dat dus financieel kon dragen. Bewoners zouden dan niet meer gaan moeten betalen dan voor de renovatie. We hebben gekeken naar de energierekeningen van de laatste drie jaar, het bedrag dat bewoners na de verbouwing aan EPV betalen is daar op geënt. Wij waren destijds de eerste maar ik zou het zo weer op die manier doen. Alle bewoners betalen nu hetzelfde als voor de renovatie, een uitzondering daargelaten. Zo was er een bewoner met een hele lage energierekening. Die huurder betaalt na goed overleg iets meer zodat ze wel op de ondergrens van 95 euro uitkomt. Aan het eind van het jaar krijgt zij dan heel veel terug.”
“Het nadeel van deze route is dat mensen in de straat verschillende EPV´s hebben en dat is lastig uit te leggen. Waarom betaalt de buurman minder voor hetzelfde huis? Je moet dit blijven uitleggen. Het voordeel is dat niemand meer betaalt dan voorheen en iedereen de overstap kan maken. Gelijke woonlasten dus.”
Alle bewoners betalen hetzelfde bedrag
Wim Nieuwkerk, projectleider vastgoed bij Woonkwartier: “Wij gaan woningen aanpakken die straks identiek zijn. Wij denken dat het straks voor bewoners niet te begrijpen is als de één straks meer betaalt voor diezelfde woning als een ander. Ook willen we dat niemand hogere maandlasten zal hebben dan voor de renovatie. We hebben daarom gekozen voor één bedrag voor iedereen. Voor deze eerste woningen zetten we bovendien de EPV niet maximaal in. Bewoners betalen bijvoorbeeld 100 euro (het exacte bedrag is nog niet bekend) maar het huis wekt voor 150 euro op want het is, als het goed is, Nul op de Meter.
We hebben alleen nog twijfels of bewoners straks niet ineens meer gaan gebruiken als het huis zelf energie opwekt. Daarom willen we eerst kijken hoe de bewoners gaan reageren qua gebruikersgedrag. We willen geen beloftes maken en zeggen dat ze straks “op nul” uitkomen terwijl we nog niet weten of we dit inderdaad kunnen waarmaken. Na mutatie vragen we wel de maximale EPV.”
Meer gebruikt? Betalen. Minder gebruikt? Geld terug
Let op: Als bewoners minder gebruiken dan dat zij voor betaald hebben via de EPV, krijgen zij aan het einde van het jaar geld terug. In principe is dit niet anders dan het voorschot dat men betaalt aan de energieleverancier. Dat is namelijk ook een schatting die gebaseerd is op het verleden.
EPV ja, aardgas nee
Verhuurders die hun woningen tot een Nul op de Meter woning renoveren, mogen nu wettelijk een Energieprestatievergoeding van hun huurders vragen. Via de EPV kan de verhuurder de investeringen in de Nul op de Meter woning terugverdienen. Tegelijk met het goede nieuws werd in het persbericht over de wet ook bekend gemaakt dat minister Blok overweegt in de Algemene Maatregel van Bestuur bij de wet (waarin de Energieprestatievergoeding voor Nul op de Meter woningenis vastgelegd), ruimte te maken voor woningen die nog gebruik maken van aardgas. Dit zou betekenen dat woningen met een gasaansluitingook recht hebben op het innen van een EPV. Stroomversnelling is hier op tegen. Het ondermijnt grootschalige renovatie naar Nul op de Meter met hernieuwbare energie.
Pure angst
“Aansluiten op gas is pure angst en ontzettend onnodig”, reageerde Pieter van Gent, businessmanager construction chemicals bij BASF. “17 jaar geleden renoveerden wij in Duitsland een woonblok naar energieneutraal en lieten daar voor de zekerheid één radiator in zitten omdat het daar wel eens -20 graden kan vriezen. Uiteindelijk heeft niemand die radiator ooit aangezet! Inmiddels zijn de isolatieproducten nog veel verder ontwikkeld en dus goedkoper geworden. Na de innovatieslag in Stroomversnelling zal de prijs nog meer dalen en Nul op de Meter, zónder gasaansluiting, echt mogelijk zijn voor een goede prijs.”
Verkeerde richting
Joost Nelis van BAM Woningbouw is ook niet tevreden over het vooruitzicht van EPV met gas: “De woningmarkt heeft de transitie naar betaalbaar en comfortabel wonen met uitsluitend duurzame energie ingezet. Ons woonproduct wordt door bewoners gewaardeerd met een 8+. En met de EPV levert dit nu al een haalbare businesscase voor alle betrokken partijen op. Nu werken we aan verbreding van het aanbod en aan oplossingen waarbij salderen op termijn niet meer nodig is. De EPV ook inzetten bij woningen met een aansluiting op het gasnet is dus een beweging in de verkeerde richting en werkt contraproductief.”
Jan Willem van de Groep, bedenker en initiator Nul op de Meter ziet eveneens grote bezwaren: “Nul op de Meter, Stroomversnelling en de EPV zijn bedacht om slechts één doel te dienen. Het uitlokken van innovaties die zorgen voor een energie neutrale gebouwde omgeving. De EPV is inmiddels een speelbal geworden van de gas- en labellobby. Los daarvan zal deze regeling in één klap de innovatie inspanningen van het Energiesprong programma om zeep helpen.”
Houd de website Stroomversnelling.nl in de gaten voor de laatste ontwikkelingen rond de EPV.
Handige documenten
Onlangs verscheen de handreiking voor het inzetten van de EPV en Energiebundel voor woningcorporaties. De handreiking biedt een overzicht van de mogelijkheden van de toepassing van de EPV en geeft een voorbeeld van een berekeningswijze in lijn met de politieke opvattingen over een woonlastenwaarborg en gebaseerd op het niet-meer-dan-nu principe zoals gehanteerd binnen Stroomversnelling.
Download hieronder de handreiking voor het inzetten van de EPV en Energiebundel voor woningcorporaties.
In de Bachelorscriptie Rechten van Maud Slaghek lees je alles over de juridische gevolgen van de Energieprestatievergoeding voor woningcorporaties en hoe woningcorporaties daar hun werkwijzen op aan moeten aanpassen.
Nul op de Meter; gegarandeerd goed
Uit jaren ervaring is veel kennis ontstaan en we leren met de dag. Die kennis delen we graag. In het document treft u allerlei handvatten om de stap naar Nul op de Meter zetten. Wat komt er allemaal bij kijken? Wat zijn de grootste struikelblokken? Het rapport ‘Nul op de meter gegarandeerd goed’ is een dynamisch document dat wordt aangepast wanneer nodig. Wij hopen u en uw collega´s een stukje verder op weg te helpen.
