Alle huurwoningen moeten straks aan meetbare prestaties voldoen om ze aantoonbaar energiezuinig of energieneutraal te maken. Borging van (energie)prestaties en kwaliteit gaan daarom steeds meer hun stempel drukken op de werkwijze van woningcorporaties. Prestatie-eisen aan gebouwen vragen immers om een prestatiegerichte aanpak. Beginnend bij het (portefeuille)plan tot aan het dagelijks onderhoud en beheer op de lange termijn. Stroomversnelling gaat corporaties hierbij ondersteunen met een praktische handreiking Prestatiegericht werken.
Corporaties spelen een belangrijke rol in de energietransitie van de gebouwde omgeving. In 2050 moeten alle woningen in Nederland zijn verduurzaamd. De corporaties bezitten samen 2,1 miljoen woningen, wat een hoeveelheid te renoveren woningen oplevert van ruim 70.000 per jaar. “Momenteel worden er ongeveer tien woningen per dag gerenoveerd. Dat aantal zal naar 1.100 moeten, willen we de doelstellingen uit het Klimaatakkoord halen. En daarbovenop komt nog de nieuwbouwopgave van 80.000 woningen in de komende jaren”, zegt Niels Sijpheer, expert Prestatiesturing binnen Stroomversnelling.
Prestatie-eisen en kwaliteitskaders
Het tempo van de energietransitie, en dus ook de prestatiegerichte aanpak zal dus snel omhoog gaan. “Corporaties zullen hierdoor steeds vaker te maken krijgen met (energie)prestatie-eisen en kwaliteitskaders die deels ook wettelijk verankerd worden”, verwacht José van der Loop, expert binnen Stroomversnelling op het gebied van prestatiegarantie en uitvragen. Voor alle nieuwbouw bijvoorbeeld geldt dat aanvragen va n de omgevingsvergunning vanaf 1 januari 2021 moeten voldoen aan de eisen voor bijna energieneutrale gebouwen (BENG). Heeft een corporatie een woning zeer energiezuinig gemaakt waarbij het huis zelf de benodigde energie aantoonbaar duurzaam opwekt, dan mag een energieprestatievergoeding aan de huurder worden gevraagd. Om dit over een lange exploitatietermijn vol te houden, komen woningbouwcorporaties garanties overeen met bouwers. Ook maken we momenteel afspraken met koepelorganisatie Aedes en overige belangenverenigingen, afspraken gemaakt. Deze afspraken gaan over een standaard (jaarlijkse netto warmtevraag) en streefwaarden (Rc- en U-waarden) voor de isolatie op componentniveau van woningen.
De prestatiegerichte aanpak heeft gevolgen voor corporaties
Het nieuwe ‘prestatie-denken’ heeft onvermijdelijk gevolgen voor de ambities, plannen en uitvragen van corporaties. Van der Loop: “Neem bijvoorbeeld de uitvraag. Daar zal steeds vaker sprake zijn van een uitvraag van energieprestaties, in plaats van een ‘gewone’ uitvraag. Als corporatiemedewerker sta je dan voor de uitdaging hoe je dit in het voortraject goed regelt. Wat moet je als corporatie nu aan een bouwer vragen in het uitvraagproces van een EPV of energieneutrale woning? Welke bewijslast is nodig om te weten of het energiezuinige aanbod daadwerkelijk de beoogde prestaties en kwaliteit levert die worden gevraagd? Kortom: hoe geef je de prestatie-eisen en kwaliteitskaders een plek in je werk? Daar komt veel nieuwe kennis bij kijken. We werken daarom vanuit Stroomversnelling aan een handreiking Prestatiegericht werken die corporaties praktische handvatten biedt.”
Handreiking Prestatiegericht werken
De handreiking zal alle processen behandelen waarin prestatiegericht werken een rol speelt, van begin tot eind. Sijpheer: “De basis voor een goede uitvraag is een helder plan van de corporatie waarin beleidsdoelen geïntegreerd zijn. Niet alleen voor de portefeuille maar ook voor concrete opgaven en ambitieniveaus. Vervolgens is het zaak om prestaties en kwaliteit mét garanties uit te vragen, te contracteren en de langjarige exploitatiefase zo in te richten dat prestaties en kwaliteit gehandhaafd blijven. Al deze onderwerpen komen uitgebreid in de handreiking aan bod. ”Van der Loop: “Daarbij wordt niet beoogd corporaties ‘voor te schrijven’ hoe het moet, maar een helpende hand te bieden en aan te geven wat er kan en mogelijk is. Met het doel om betere producten uit te vragen, de prijsstelling scherper te krijgen en daarbij op een goede, effectieve manier met bouwers samen te werken.”
Prestatiegericht werken
Om corporaties hierbij nog verder te ondersteunen werkt Stroomversnelling verder met corporaties aan het onderwerp Prestatiegericht werken. Van der Loop: “Als bevlogen vakgenoten gaan we met corporaties aan de slag om prestatiegericht denken en werken in het hele proces toe te passen. Van (portefeuille)plannen maken en uitvragen tot en met onderhouden en beheren.”
