Het aantal NOM-woningen in Nederland blijft groeien. De verwachting is dat deze trend alleen maar doorzet. In het Klimaatakkoord is immers afgesproken dat in 2050 7 miljoen woningen en 1 miljoen gebouwen van het aardgas af moeten zijn. Als eerste stap moeten in 2030 de eerste 1,5 miljoen bestaande woningen verduurzaamd zijn. Nul-op-de-Meter is dus belangrijk voor bouwers die renoveren. We zetten daarom alles over NOM bij renovatie voor bouwbedrijven op een rij.
Wat is Nul-op-de-Meter?
Nul-op-de-Meter (NOM) is een huis dat energieneutraal is. De woning wekt evenveel (of meer) energie op dan dat het verbruikt. Met enkele maatregelen kun je ook een bestaande woning verduurzamen en Nul-op-de-Meter maken. Na renovatie gebruikt een NOM-woning geen aardgas meer. Dit helpt de doelstellingen uit het Klimaatakkoord te behalen. Daarin is afgesproken dat in 2050 7 miljoen woningen en 1 miljoen gebouwen van het aardgas af moeten zijn. Als eerste stap moeten in 2030 de eerste 1,5 miljoen bestaande woningen verduurzaamd zijn. Nul-op-de-Meter wordt daarom beschouwd als het nieuwe normaal.
Hoe zien gerenoveerde NOM-woningen eruit?
De ontwikkelde concepten zijn allemaal anders, maar enkele grote lijnen zijn wel aan te wijzen. Ieder concept begint met een isolatiepakket met een Rc-waarde van 5, 6 of soms zelfs 10. Toepassing van drievoudig glas is bijna standaard. De woningen zijn goed tot zeer goed luchtdicht en bij oplevering wordt dat in de meeste gevallen gecontroleerd. Ook de toepassing van zonnepanelen is bijna standaard: gemiddeld 24 tot30 m2 per woning. In de meeste gevallen vindt verwarming plaats met een elektrische warmtepomp en lage temperatuurverwarming: meestal vloerverwarming, soms gecombineerd met wandverwarming en, op de slaapverdieping, convectoren. Ook mechanische ventilatie behoort tot de standaard, in de helft van de gevallen met warmteterugwinning. Bij bestaande woningen willen woningeigenaren vaak slechts een deel van de woning aanpakken. Daarbij is een spijtvrije aanpak van belang.
Wat is een spijtvrije of no-regret aanpak?
We willen het liefst dat woningen in één keer naar nul-op-de-meter gaan renoveren, maar dit zal zeker niet altijd gebeuren. Een stapsgwijze aanpak is om diverse redenen noodzakelijk, zeker bij particulieren. Woningeigenaren willen vaak slechts een deel van hun NOM renovatie aanpakken. Denk aan het plaatsen van een dakkapel, voor extra zolderruimte. Als niet ook gekeken wordt naar de impact die het heeft op de mogelijkheden en beperkingen van na-isolatie van het dak als geheel, moet deze wellicht iets later alsnog vervangen worden Dat zorgt voor extra, onnodige kosten. Daarom slimme stappen:
Wat zijn slimme stappen bij NOM renovatie?
- Begin bij het eindpunt – start niet zomaar met verduurzamen van een woning maar denk eerst na over wat je wilt bereiken. Denk in termen van gebruikersgemak, levensstijl van bewoners, mate van comfort, binnenmilieu, onderhoud. lastenontwikkeling of duurzaamheid. met daarbij eventueel additionele woningprestaties.
- Bepaal je vertreksituatie
- bepaal met welke ontwikkelingen en logische mutatiemomenten je rekening wilt houden. Denk hierbij aan ventilatie, dakisolatie, cv ketel, veranderende gezinssituatie, context van de wijk, nieuw keuken en/of badkamer.
- Maak een stappenplan. Ga als adviseur/aanbieder in gesprek om samen met bewoners de vertaling te maken naar een stappenplan dat geschikt is in een specifieke situatie. Welke technieken zijn er nodig om aan deze wensen te voldoen? En welke slimme stappen zet je, op welk moment, om het uiteindelijke doel te behalen? Op deze manier kun je nieuwe opties creëren voor de volgende mutatiemomenten, in plaats van spijt te creëren door toekomstige wensen te blokkeren of te laten beperken door daarmee gepaard gaande desinvesteringen.
No regret rekentool
Energieneutraal in stappen, maar dan zonder spijt. Hoe doe je dat? Daarvoor moet je sowieso gaan rekenen. De initiatiefnemers van de “No Regret Rekentool” zijn de uitdaging aangegaan om zo’n tool te maken en voor een breed publiek toegankelijk te maken onder het motto: “het gaat niet om slimme tools, maar om mensen slimmer maken”.
Waarom is NOM belangrijk voor renovaties?
De NOM Marktmonitor 2020 laat zien dat de vraag vanuit corporaties naar NOM-concepten steeds groter wordt. Daarnaast wordt het steeds belangrijker om de toekomstige prestaties van een bouwwerk op gebied van energie te kunnen berekenen en garanderen. De ontwikkeling van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen laat zien dat ook de overheid die kant op stuurt.
Bouwers met NOM keur zijn al begonnen met prestatiegericht te werken om zich te onderscheiden in de markt. Zij bieden beproefde oplossingen en geven daar minimaal tien jaar garantie op. Dat geldt voor zowel het energiegebruik van de woning als op aangenaam en gezond wonen. NOM keur toetst daarbij of de papieren oplossing ook in de praktijk als zodanig wordt toegepast. De aanbieder overlegt hiertoe aan het auditteam een evaluatie van de meetgegevens van de woningen en een reviewrapportage van gebruikerservaringen. Sommige bouwers hebben de certificering voor NOM keur gebruikt om een transitie teweeg te brengen in hun organisatie om prestatiegericht bouwen mogelijk te maken.
Wat zijn de kenmerken van Nul-op-de-Meter voor renovatie?
Nul-op-de-Meter wordt niet zomaar behaald. Alle onderdelen van de woning worden aangepakt, het bouwkundige deel en de installaties zijn daarbij niet meer los van elkaar te beoordelen. De volgende onderdelen komen hoofdzakelijk in elk ontwerpconcept voor. Onderstaande geldt voor voor NOM renovatie maar ook voor NOM nieuwbouw:
- Zonnepanelen: gemiddeld worden 24 tot 30 m2 aan zonnepanelen per woning geïnstalleerd;
- Verwarming: in de meeste gevallen vindt verwarming plaats met een elektrische warmtepomp en lage temperatuurverwarming. Dit is meestal vloerverwarming, soms gecombineerd met wandverwarming en radiatoren/convectoren in de slaapkamers;
- Ventilatie: mechanische ventilatie behoort tot de standaard, al of niet gecombineerd met warmteterugwinning;
- Beglazing: toepassing van drievoudig glas is bijna standaard;
- Isolatie: concepten die tot Nul-op-de-Meter moeten leiden hebben altijd een isolatiepakket voor zowel dak als gevel met een Rc-waarde tussen 5 en 10 m²K/W. Met een Rc-waarde lager dan 5 is Nul-op-de-Meter nauwelijks te bereiken.
Meer bouwkundige informatie over Nul-op-de-Meter is te vinden op de website van NBD-Online.
Wat zijn de Nul-op-de-Meter eisen voor huurwoningen?
Heeft een verhuurder, zoals bijvoorbeeld een corporatie, een woning zeer energiezuinig gemaakt, en wekt het huis zelf energie op, dan mag de verhuurder een vergoeding vragen voor de kosten die hij hiervoor gemaakt heeft. Dit is de Energieprestatievergoeding (EPV). Daarvoor gelden enkele regels, waarmee je als bouwer te maken kunt krijgen. De verhuurder kan bij de bouwopdracht aangeven dat hij gebruik wil maken van de EPV. Voor de bouwer betekent dit dat de woning aan een bepaalde, ambitieuze, energieprestatie moet voldoen.
Het ligt voor de hand dat bouwer en verhuurder (de opdrachtgever) afspraken maken over de energieprestatie. Deze afspraken gaan over het feit dat de woning moet voldoen aan de eis van een maximale warmtevraag. Ook moet de woning voldoen aan een minimale hoeveelheid duurzaam opgewekte energie om in die warmtevraag te voorzien. Wil je meer weten kijk dan eens op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Daar staan ‘Veelgestelde vragen Energieprestatievergoeding voor bouwers’.
NOM Renovatie en industrieel renoveren
Industrialisatie zorgt ervoor dat meer woningen snel en goedkoop naar Nul-op-de-Meter worden gerenoveerd. Daarvoor is het nodig om fabrieksmatig NOM-componenten te maken die eenvoudig en snel kunnen worden ingepast. Om het proces te versnellen is het belangrijk om aan woningen te werken waarvan een ruim aanbod is, met niet te veel variatie. Op die manier is er de ruimte om uit te proberen en te verbeteren. De hierbij geleerde lessen kunnen vervolgens worden ingezet op andere woningtypen.
Veruit het grootste deel van de woningen (4,6 miljoen van de 7,7 miljoen) is de groep vrijstaand, twee-onder-een-kap en rijwoning. Dit zijn allemaal grondgebonden eengezinswoningen die, in grote lijnen, veel op elkaar lijken. Met 2,8 miljoen woningen beslaat de rijwoning hier het grootste deel van. Van deze groep is er 1,1 miljoen afkomstig uit de bouwperiode ’45-’75, waar nog ‘weinig’ architectuur en variatie werd toegepast. Daarvan is vijftig procent in handen van woningcorporaties, ideaal om mee te industrialiseren.
“Als de stap naar industrialisatie lukt kunnen we de productie opschalen. Als we dit niet doen zijn de spullen te duur, zijn ze niet goed en kunnen we nooit de aantallen energieneutrale woningen halen die we met elkaar hebben afgesproken.” Naast een groter aanbod moet er ook een constante vraag naar dit soort woningen komen, zodat de fabriek niet stil komt te liggen. “Een niet-constante productie is een van de grootste issues”, aldus Leen van Dijke van Stroomversnelling.
Kan hoogbouw naar Nul-op-de-Meter worden gebracht?
Bij gestapelde bouw is NOM in één keer, zeker vanaf vijf woonlagen, meestal niet mogelijk door het gebrek aan oppervlak op het perceel wat voor eigen opwek benodigd is. Daar wordt nu vaker naar een NOM-ready aanpak uitgeweken, waarbij de warmtevraag net zo ver wordt teruggebracht als bij NOM laagbouw. Deze renovatiemethode leidt niet in één keer tot de NOM-prestatie, maar in stappen. Bij Stroomversnelling zijn naast de bijna 12.000 NOM woningen nu bijna 1700 gerealiseerde NOM-ready woningrenovaties bekend en nog eens ruim 1800 geplande NOM-ready renovaties.
Bij de verduurzaming van hoogbouwflats is veel winst te behalen valt. Stroomversnelling werkt aan oplossingen en startte hiervoor de ontwikkeltafel Hoogbouw. Deze ontwikkeltafel focust zich op het renoveren van hoogbouw met meer dan 5 woonlagen in Nederland. Daarnaast is een scriptie van Thijs Barkmeijer, HBO Bouwkunde, verschenen die zich richt op de overeenkomstige eigenschappen van die hoogbouw en op de huidige oplossingen.
Hoe communiceer je met bewoners over NOM-renovaties?
Op welk wijze leg je het principe van Nul-op-de-Meter en de Energieprestatievergoeding goed uit aan bewoners? Hoe voorkom je bezorgde gezichten en weerstand? Wat kun je doen bij het voorbereiden op bewonerscontact rondom je project? Wat kun je doen om de bewoners voor te bereiden op de werkzaamheden? Waar moet je rekening mee houden tijdens de renovatie en wat kun je doen bij de oplevering van de woning(en)? De website bewonerscommunicatie.com bevat lessen uit de praktijk voor corporaties en bouwers. Met tools en een draaiboek voor communicatie met bewoners bij NOM-projecten.
NOM renovatie bewonerscommunicatie, een voorbeeld
Woningcorporatie Portaal en BAM renoveerden in de Schilderswijk van Soest 70 woningen naar nul-op-de-meter. In onderstaande filmpjes vertellen drie bewoners hoe zij hun woning ervaren na een NOM renovatie.
Netbeheer en Nul-op-de-Meter
Een NOM-project heeft een behoorlijke impact op het elektriciteitsnet. PV-panelen leveren op bepaalde momenten stroom terug aan het net terwijl bijvoorbeeld de warmtepomp juist op bepaalde momenten stroom van het net afhaalt. Ook moet de gas-aansluiting afgesloten worden. Door de grote impact op het elektriciteitsnet zullen vrijwel zeker aanpassingen aan het net nodig zijn, mogelijk zal zelfs het net verzwaard moeten worden. De netbeheerder speelt daarom een grotere rol dan men waarschijnlijk gewend is bij een traditioneel bouw- of renovatieproject. Het is daarom belangrijk de netbeheerder zo vroeg mogelijk te betrekken bij een NOM-project.
Is Nul-op-de-Meter renovatie nu al dagelijkse praktijk?
Het aantal NOM-woningen in Nederland groeit gestaag, zo blijkt uit de Marktmonitor Nul-op-de-Meter 2020. De renovatiemarkt van NOM woningen in Nederland groeit langzamer dan nieuwbouw zoals blijkt uit onderstaande tabel.
Oorzaken langzame groei NOM renovatie
- De algehele renovatiemarkt is gekrompen door de krapte op de markt door onder andere de grote nieuwbouwopgave. Bouwers hebben daardoor minder ruimte voor renovatieprojecten. De marge voor bouwers op renovatieprojecten is kleiner en het vraagt een grotere investering in de processen van de organisatie dan nieuwbouw.
- Renovatieprojecten belanden vaker in langdurige (deels juridische) processen met betrekking tot het verkrijgen van voldoende bewonersdraagvlak en vergunningen. Projecten lopen hierdoor vertraging op of worden qua ambities aangepast of soms zelfs (al dan niet tijdelijk) afgelast. Ook dit geldt niet exclusief voor NOM-projecten.
- Onderhandelingen tussen bouwers en corporaties over kosten voor asbestsanering en onderhoud kosten veel tijd en vertragen renovatieprojecten.
- Een aantal corporaties heeft aangegeven het afgelopen jaar gestopt te zijn met NOM-renovaties in verband met het te hoge beslag op de investeringsruimte van de organisatie. Stroomversnelling publiceerde eerder een onderzoek, waaruit naar voren kwam dat een stevige kostendaling van 30% mogelijk is door onder meer schaal te vergroten in combinatie met verregaande industrialisatie van het aanbod. Een aantal corporaties heeft aangegeven in afwachting te zijn van de introductie van het programma De Renovatieversneller, om hun plannen af te stemmen op de kansen die dat programma biedt. Inmiddels is De Renovatieversneller gelanceerd.
- Een aantal corporaties maakt inmiddels voor kleinere inbreidingslocaties de keuze voor sloop-nieuwbouw in plaats van NOM-renovatie. Ook kiezen meerdere corporaties na een pilot met NOM-renovatie bij nieuwbouw structureel voor NOM.
- Deze renovaties vergen, anders dan voorheen, vaak om een nieuwe vorm van samenwerking tussen de betrokken partners. Dit geldt niet alleen voor corporaties en aanbieders vanuit de bouwwereld, maar ook gemeentes en bewoners. En, niet onbelangrijk: ook kennisinstellingen.
Prijsontwikkeling renoveren tot Nul-op-de-Meter
Woningen industrieel renoveren tot ‘Nul-op-de-Meter’ is voor een belangrijk deel van de woningvoorraad een goede aanpak. Het biedt de beste verhouding tussen kosten en baten. Baten zijn de in de toekomst vermeden energielasten door onder meer isolatie en warmteterugwinning.
Dit blijkt uit het rapport ‘Nul-op-de-Meter, prijsontwikkeling 2015-2030’. Hierin worden de kosten en baten geïnventariseerd van NOM-renovaties en vergeleken met die van traditionele label B-renovaties. De business case van een label B-renovatie is negatief en zal dat de komende jaren ook blijven, vanwege het relatief geringe effect op de energielasten.
Wat is NOM keur?
‘Beter wonen voor hetzelfde geld’, is een belangrijk principe bij een Nul-op-de-Meter renovatie. Hiermee wordt bedoeld dat investeringen om een huis energiezuinig of energieneutraal te maken, gefinancierd kunnen worden uit de besparing op de energielasten op langere termijn. Deze wijze van financieren staat of valt met de waarmaken van de beloftes van de bouwer op het gebied van energieprestaties. Een woning is geen opeenstapeling van bouwmaterialen meer, maar wordt een product dat voor 10, 20 of 30 jaar een (energie)prestatie moet gaan leveren. Kortom, doet een woning wat de bouwer beloofd heeft? Er is daarom een keurmerk – NOM keur – ontwikkeld waarmee bouwers laten zien dat ze deze manier van denken omarmen en beheersen. Het biedt afnemers daarbij de garantie op de prestatie na oplevering. De eisen van NOM keur zijn gebaseerd op ervaringen met Nul-op-de-Meterwoningen uit de praktijk.
Deze tabel toont de verschillen tussen de beoogde kwaliteit van NOM keur bij nieuwbouw ten opzichte van gangbare andere energetische ambitieniveau’s EPG (EPC-norm), BENG en EPV. Stroomversnelling is teleurgesteld over de BENG-norm (Bijna Energie Neutrale Gebouwen).
NOM keur en de Gedragscode Natuurinclusief Renoveren
Bij NOM keur-projecten wordt de Gedragscode Natuurinclusief Renoveren toegepast. Dit betekent dat NOM-aanbieders een aantal standaard maatregelen opnemen om beschermde diersoorten zoveel mogelijk huisvesting te bieden na renovatie. De werkwijze uit de gedragscode is gebaseerd op overcompensatie. Dit betekent dat er – onafhankelijk van aanwezigheid van beschermde soorten – nestkasten voor de huismus, gierzwaluw en verblijfplaatsen voor vleermuizen zijn opgenomen in de NOM-renovaties. Het uitgangspunt is dat gebouwbewonende soorten altijd aanwezig kunnen zijn in de te renoveren woningen. Door deze nest- en verblijfplaatsen standaard te compenseren, is het ecologisch vooronderzoek beperkt tot een quick scan.
De procedure rondom flora en fauna wordt daardoor eenvoudiger, sneller, voorspelbaarder en significant goedkoper. De gedragscode wordt de komende jaren verder doorontwikkeld. Volgens de afspraak in het Klimaatakkoord moeten in 2030 al 1,5 miljoen woningen van het aardgas afgehaald zijn. Dit zal betekenen dat ook de Gedragscode Natuurinclusief Renoveren op veel grotere schaal toegepast moet worden. De gangbare aanpak leent zich volgens Stroomversnelling niet voor een gebiedsgewijze aanpak op grotere schaal.
Bouwers positief over Natuurinclusief Renoveren
De gedragscode is inmiddels ruim twee jaar in gebruik; hij is daarom geëvalueerd door het kennisplatform Natuurinclusief Renoveren. Doel was om de positieve punten en de leerpunten te inventariseren. Hieruit blijkt onder meer dat bouwers positief zijn over de snelheid in het proces. Zij kunnen snel starten met projecten en merken dat het proces voorspelbaarder is. Daarbij is duidelijkheid over de te nemen maatregelen omdat elk project passende voorzieningen krijgt, goedgekeurd door experts. Voor vogels worden nestkasten in de goten en het dakoverstek opgenomen, vleermuizen krijgen een verblijfplaats in de kopgevels. De aangesloten soortenorganisateis zien dat bouwers het als normaal zijn gaan beschouwen om natuurinclusieve maatregelen toe te passen. Een mooi resultaat!
Wat zijn de voordelen van NOM keur voor bouwers?
- Met NOM keur kan een bouwbedrijf zich onderscheiden op kwaliteit. En zekerheid bieden richting opdrachtgevers. Ook zegt het iets over de manier waarop het bedrijf werkt en in staat is prestatiegericht te werken. Het behalen van NOM keur heeft daarom ook waarde bij andere type projecten waar prestatieafspraken gevraagd worden.
- Waar Nul-op-de-Meter gevraagd wordt, kan een bouwer met NOM keur aantonen dat het hieraan kan voldoen. Met als gevolg dat er bij een aanbesteding niet steeds opnieuw een bewijs van kwaliteit nodig is. Een pré ten opzichte van bouwers zonder het keurmerk.
- Een manier om het NOM keur te behalen is door een woning of renovatieconcept te ontwikkelen in een specifiek project. Daarnaast is het mogelijk om een meer algemeen concept te ontwikkelen waarin de meest uitgebreide variant van het concept getoetst wordt. De toepasbaarheid is bij de tweede manier meestal groter, waardoor NOM keur op langere termijn meer waarde heeft door grotere volumes.
- Bovenop NOM keur is het mogelijk voor een aanbieder ‘NOM in Stappen’ behalen. Hiermee kan een bouwer een concept in fasen uitvoeren terwijl de afnemer garanties krijgt op de tussentijdse en eindkwaliteit. Hiermee sluit een bouwer aan op natuurlijke momenten van mutatie of groot onderhoud van corporaties of VVE’s. Dit spreidt voor hen de investering over de tijd.
Is het mogelijk om woningen in stappen naar Nul-op-de-Meter te renoveren?
Het ‘NOM keur in stappen’ maakt het mogelijk woningen gefaseerd en zonder spijt-investeringen naar Nul-op-de-Meter te brengen. Met dit keurmerk kan de bouwsector woningeigenaren een stappenplan aanbieden, waarbij elke stap gegarandeerd bijdraagt aan het gewenste eindresultaat: fossielvrij wonen. De totale investeringskosten worden hierbij over een paar jaar verspreid. Het NOM keur in stappen bouwt voort op het in 2017 geïntroduceerde NOM keur.
Energieprestatievergoeding en gerenoveerde NOM-woningen
Verhuurders en huurders hebben de mogelijkheid om een Energieprestatievergoeding (EPV) af te spreken. De EPV, die wettelijk is vastgelegd, is er voor woningcorporaties en andere verhuurders van sociale huurwoningen. Verhuurders kunnen een vergoeding van huurders vragen voor (bijna) Nul-op-de-Meter-woningen. Ze krijgen dan een deel terug van hun investeringen om van sociale huurwoningen NOM-woningen te maken. De EPV stimuleert op die manier dat woningen energiezuinig gerenoveerd worden. De EPV geldt voor een gegarandeerde energieprestatie van de woonruimte door de verhuurder. Het gaat om energiebesparende én energieleverende voorzieningen aan die woonruimte. Wil de verhuurder een EPV met de huurder overeenkomen voor een sociale huurwoning? Dan moet de woning aan daarvoor geldende wettelijke richtlijnen voldoen.
Wat betekent de EPV voor bouwers die renoveren?
De huurder is de EPV pas verschuldigd als de woning daadwerkelijk aan de eisen voldoet. De verhuurder draagt dus de risico’s van de investeringen. Pas bij monitoring blijkt of de EPV inderdaad in rekening kan worden gebracht. Veel woningcorporaties verleggen dit risico naar het bouwbedrijf dat de woningen levert en renoveert.
- De verhuurder kan bij de bouwopdracht aangeven dat hij gebruik wil maken van de EPV.
- In de aanneemovereenkomst kan staan dat het bouwbedrijf de EPV over het betreffende jaar betaalt wanneer door technische gebreken de woning in de praktijk niet Nul-op-de-Meter blijkt te zijn.
- Sommige concepten voor Nul-op-de-Meterwoningen, hebben een Nom keur. Dat keurmerk legt de basis voor prestatieafspraken. Het geeft financiers, gebouweigenaren en bewoners meer zekerheid dat de woning (bij goede uitvoering, standaard klimaatcondities en gemiddeld gebruik) daadwerkelijk Nul-op-de-Meter is.
- De verhuurder kan in de aanneemovereenkomst opnemen dat de woning bij oplevering EPV-gecertificeerd moet worden conform ISSO 82.5 en bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland moet worden afgemeld.
- Sommige corporaties en bouwbedrijven sluiten een DBM-contract af waarmee de risico’s zoveel mogelijk bij het bouwbedrijf komen te liggen.
De Afnameovereenkomst renovatie helpt corporaties en bouwers bij het contracteren en garanderen van de gewenste energieprestaties, de energieprestatiegarantie.
Welke eisen gelden voor de EPV?
Wil de verhuurder een EPV met de huurder overeenkomen voor een sociale huurwoning? Dan moet de woning aan enkele eisen voldoen:
- De woning is zeer goed geïsoleerd.
- De woning produceert (duurzaam) gemiddeld net zo veel energie als de woning gebruikt.
- De verhuurder toont aan dat de huurwoning voldoet aan de eisen voor een EPV. Bijvoorbeeld rond isolatie. Daarvoor kan hij terecht bij erkende bedrijven die de warmtevraag van een woning bepalen. Ook de hoeveelheid energie die de woning opwekt, moet de verhuurder (laten) meten.
- De woning dient dus zeer goed geïsoleerd te zijn. En het heeft een zeer lage warmtevraag. De warmtevraag is minder dan 50 kWh/m2 per jaar. De hoogste EPV is maximaal € 1,40/m2 per maand. Daarvoor moet de warmtevraag onder de 30 kWh/m2 per jaar liggen.
- De woning wekt voldoende hulpenergie (Ehulp) op. Bij Ehulp gaat het om de gebouwgebonden (elektrische) energie voor installaties. Denk aan ventilatiesystemen, (comfort)koelingsystemen en systemen voor meting en monitoring.
Bekijk hier alle voorwaarden waaraan een woning moet voldoen.
De Afnameovereenkomst Renovatie: nieuwe contractvorm voor Nul-op-de-Meter
Bij Nul-op-de-Meter projecten wil de opdrachtgever (vaak een woningcorporatie) de extra geldstroom die beschikbaar is in de vorm van de Energieprestatievergoeding gewaarborgd zien. In de praktijk blijkt dit vaak alleen haalbaar als de opdrachtgever overstapt naar een manier van uitvragen die het karakter heeft van het afnemen van energieprestaties. De aanbieder (bouwer) krijgt dan meer vrijheid om een concept te ontwikkelen dat langdurig energetisch goed presteert.
De Afnameovereenkomst Renovatie van Aedes, Bouwend Nederland en Stroomversnelling helpt corporaties en bouwers de energieprestaties van woningen te contracteren en garanderen. Dit nieuwe modelcontract wijkt behoorlijk af van standaard bouwcontracten. Het contract bevat namelijk elementen van een aannemingsovereenkomst, een design & build overeenkomst, een turnkey- of koopovereenkomst en een beheer- en onderhoudsovereenkomst. Omdat bestaande bouwcontracten niet voldoen als het erom gaat de energieprestaties van woningen te garanderen, moest deze nieuwe contractvorm er komen. Anders dan bij standaard renovatieprojecten neemt het bouwbedrijf geen afscheid van het project zodra het is opgeleverd. De Afnameovereenkomst gaat ervan uit dat de aanbieder gedurende tenminste 10 jaar het beheer van de installaties en het onderhoud van de woning op zich neemt. Gedurende die beheer- en onderhoudsperiode garandeert de aanbieder dat de woning de energieprestatie levert die onderling is afgesproken.
Download hier de Afnameovereenkomst voor zowel nieuwbouw als renovatie, inclusief een whitepaper “Hoe contracteer ik de energieprestatie”?
De Renovatieversneller: subsidie en ondersteuning
Om woonwijken sneller, efficiënter en betaalbaar te verduurzamen, investeert het ministerie van Binnenlandse Zaken 100 miljoen in de Renovatieversneller. De regeling moet ervoor zorgen dat het tempo van het verduurzamen omhoog gaat en de kosten per woning omlaag. De Renovatieversneller biedt tot en met 2023 jaarlijks een inschrijfronde en een zesjarig landelijk ondersteuningsprogramma met begeleiding en kennisdeling. De regeling biedt dus méér dan alleen subsidie.
De ingediende aanvragen concurreren met elkaar op criteria als het aantal woningen in het renovatieproject, de verwachte kostenverlaging, de mate van vernieuwing en de mogelijkheden om de aanpak te herhalen in de regionale en landelijke woningvoorraad. De aanvragen die als beste uit de competitie komen, kunnen gebruik maken van de regeling, waarin corporaties en aanbieders samenwerken.
Overzicht van Nul-op-de-Meter projecten in Nederland
Energielinq, het kennisplatform van Stroomversnelling, wil inspirerende voorbeelden van NOM-projecten inzichtelijk maken voor partijen. Hebt u als bouwer, toeleverancier of woningcorporatie een aantal NOM woningen gerenoveerd? Heeft uw gemeente ervaring met het renoveren van NOM-woningen? Staat uw project er niet bij? Meld uw project dan aan en help anderen de energietransitie te versnellen.
Definities rondom Nul-op-de-Meter
Energiebundel, Energieprestatievergoeding, salderen, Total Cost of Ownership…. Er zijn veel begrippen die rondom Nul-op-de-Meter gebruikt worden. Hier tref je een lijst aan met definities die gebruikt worden in kennispapers over NOM.
Handige NOM Renovatie links
- Op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) is veel informatie te vinden over Nul-op-de-Meter.
- Financieringswijzer Energiezuinig (ver)bouwen. Bouwbedrijven kunnen hiermee klanten adviseren over hun financieringsmogelijkheden voor energiezuinig (ver)bouwen.
- De Afnameovereenkomst Renovatie, het modelcontract waarmee energieprestaties kunnen worden gecontracteerd.
- Behoort jouw bedrijf tot de koplopers in woningverduurzaming? Wil je nog meer kennis en ervaring opdoen over hoe we woningen sneller, beter en goedkoper kunnen verduurzamen? Doe dan mee met De Renovatieversneller.
- Een woning is geen opeenstapeling van bouwmaterialen meer, maar wordt een product dat voor 10, 20 of 30 jaar een (energie)prestatie moet gaan leveren. Bouwersmet NOM keur laten zien dat ze deze manier van denken omarmen en beheersen. Het biedt afnemers daarbij de garantie op de prestatie na oplevering.
- Handboek Nom keur
Bouwers die voorop lopen met Nul-op-de-Meter
Binnen Stroomversnelling werken gemeenten, corporaties, bouwers en toeleveranciers samen binnen het domein van de energietransitie van de woningen en wijken. Deze bouwers zijn pioniers op weg naar een fossielvrije woonomgeving:
Mist u informatie en/of hebt u aanvullingen op dit overzichtsartikel over NOM nieuwbouw voor bouwers? Laat het ons weten en mail naar onze redactie via redactie [at] energielinq.nl